Cliniclown en circusdocente Eva Kahan wordt Funky Frida
09/09/22
Samen eens lekker lachen. Dat genot wil Funky Frida je bieden. Maar als je een beetje dieper kijkt, merk je dat de voorstelling je al lachend ook nog iets anders probeert mee te geven. Eva Kahan, actrice en bedenkster van Funky Frida, licht toe.
Wie is Funky Frida?
‘Frida is een vrouw die denkt alles te kunnen. Ze houdt ervan om op een podium te staan. Overmoedig als ze is, denkt ze dat het haar gaat lukken om helemaal alleen een solovoorstelling te maken. Ze waagt het er dan ook op. Het wordt echter een hobbelig pad met allerlei obstakels. Koppig als ze is, doet ze halsstarrig verder. Dat zorgt voor allerlei hilarische toestanden.’
Zit er ook een stukje Funky Frida in jou?
‘Je zou kunnen stellen dat ze een uitvergrote versie van mij is. In het stuk kan ik ongefilterd zeggen wat ik soms denk. Ik heb jarenlang circusopleiding gegeven aan kinderen. Daar stelde ik regelmatig vast hoe geïndividualiseerd onze wereld geworden is. We staan zo op onze eigenheid en persoonlijke voorkeuren dat het moeilijk wordt een collectieve ervaring te creëren.’
‘Je merkt dat bijvoorbeeld goed als je een maaltijd voor een groep wil klaarmaken. Je moet met zo veel wensen (vegetarisch, veganistisch, glutenvrij ...) rekening houden dat het heel moeilijk wordt om gewoon samen gezellig rond een pot aan tafel te zitten. Iedereen wil vooral zijn of haar eigen ding doen. Funky Frida ergert zich daaraan. Dat uit ze zonder enige gêne.’
Je hebt negen jaar als cliniclown gewerkt. In welke mate helpt die ervaring jou vandaag als Funky Frida?
'Als cliniclown weet je nooit wat er jou achter de deuren van een ziekenhuiskamer te wachten staat. Hoe het kind en de ouders gaan reageren, is telkens een verrassing. Je komt er dan ook snel achter dat niet jij, maar jouw publiek de baas is. Ook al vind je de act zelf geweldig, als het niets doet met het kind, dan betekent het niet veel. Die ervaring heeft me geleerd mijn optredens aan te passen aan het publiek dat voor mij staat.’
‘Eerlijkheid en transparantie, daar ga ik voor. What you see is what you get. Als ik op het podium vaststel dat een act niet aanslaat, dan zal ik dat niet onder stoelen of banken steken. Het publiek mag best getuige zijn van mijn twijfels. Dat werkt trouwens prima voor de interactie. Iets wat ik heel belangrijk vind om tot een goede voorstelling te komen. Want wat ik doe staat of valt met de dynamiek die er met de toeschouwers ontstaat.’
Hoe voelt het om helemaal alleen op het podium te staan?
‘De eerste keer dat ik met mijn solovoorstelling op het podium stond, was ik behoorlijk zenuwachtig. Je staat er letterlijk helemaal alleen voor. Loopt er iets minder goed, dan moet je dat alleen dragen. Alleen optreden biedt ook vrijheid. Soms vraag ik me wel af of die vrijheid opweegt tegen de nadelen van het solobestaan, de lasten die je alleen draagt.’
‘Tijdens een van de eerste try-outs wees Randal Casaer, de cabaretregisseur, me op iets interessants: ‘Jouw publiek is eigenlijk je tegenspeler.’ Dat klopt. Als ik het zo bekijk, dan besef ik dat ik eigenlijk niet alleen speel.’
Je werkt ook als circusdocente. Wat wil jij je leerlingen vooral meegeven?
‘Voor mij gaat circus over mensen die samenkomen om verwonderd te worden en daarvan te genieten. Samen plezier beleven, daar gaat het om. Om dat te doen slagen, moeten de techniek, het tempo en de spanningsboog goed zitten.’
‘Een voorstelling moet niet altijd iets willen vertellen. Iemand die jarenlang geoefend heeft om foutloos zeven kegels tegelijkertijd in de lucht te houden, dat vind ik al een prachtige act op zich. Circusacts moeten vandaag steeds vaker passen in een bepaald format, of ze moeten een boodschap uitdragen. Waarom? Andere media lenen zich veel beter tot het vertellen van een diepgaand verhaal.’
Je doet ook onderzoek naar de relatie tussen gender en humor. Ben je al tot interessante inzichten gekomen?
‘Het fascineert me om te zien dat humor bij mannelijke collega’s eenvoudiger lijkt te werken dan bij vrouwelijke. Een voorbeeldje: zet een man met een te korte short en ouderwetse schoenen op een podium, en men begint al te lachen. Bij een vrouw werkt dat blijkbaar anders. Een vrouw in een te kort shortje wordt al snel als sexy aanzien. Maar sexy is niet funny.’ (lacht)
Welke visuele productie heeft onlangs indruk op jou gemaakt?
‘De reeks Black Mirror. Die behandelt de greep die technologie op onze toekomst heeft. Elke aflevering is eigenlijk een korte, afzonderlijke film. Ik kende geen enkele acteur uit de reeks. Het bewijst hoeveel onbekende, getalenteerde acteurs er rondlopen.’ ‘Een tijdje geleden heb ik ook hartelijk gelachen met de voorstelling Plouf & Replouf van Compagnie Super Super. Twee clowns willen gaan zwemmen en komen onderweg allerlei hindernissen tegen. Clownerie op haar best. We mogen ons gelukkig prijzen dat we in een land leven met een ruim aanbod aan humor. Ook in absurde humor en stand-upcomedy blinken we uit.’
Wat hoop je dat mensen van jouw voorstelling zullen onthouden?
‘Ik wil vooral dat de mensen zich amuseren. Het is niet mijn bedoeling om een boodschap op te dringen, zoals mijn kritiek op het individualisme. Stel je voor dat we allemaal zoals Funky Frida zouden beginnen te reageren.’ (lacht)
Wat is je motto als theatermaakster?
‘Gewoon doen! Ik kom wel soms jonge makers tegen die twijfelen over hun volgende stap in het vak. Ik zou zeggen: maak het niet te ingewikkeld. Maak iets dat spontaan in je opkomt. Denk er niet te veel over na. Eindeloos palaveren over de voorstelling kan je later nog altijd doen. En hou rekening met je publiek, maar maak ook zaken die je zelf grappig vindt. Mensen voelen het aan als je je op het podium amuseert. En dat werkt aanstekelijk.’
Tekst: Nathalie Dirix
Foto: © Tine De Wilde
Uit: kaaskrabber september 2022